Sensorische Informatieverwerking

Wat is sensorische informatieverwerking?

Eenvoudig gezegd is sensorische informatieverwerking het vermogen om informatie vanuit de omgeving  en vanuit ons lichaam op te nemen, te selecteren en de verschillende stukjes informatie met elkaar te verbinden zodat wij er op de juiste manier op kunnen reageren.
De informatie vanuit ons lichaam verzamelen we met behulp van onze zintuigen. Wanneer we met onze zintuigen iets zien, voelen, ruiken, proeven of horen, noemen we dat:  waarnemen. Vaak is zo’n waarneming aanleiding voor ons om iets te doen of juist niet te doen. Bij alle dagelijkse activiteiten zoals bv.  eten en aankleden maken we gebruik van deze informatie.  De wijze waarop; het kijken, luisteren, voelen, het bewogen worden en het voelen in welke houding je je bevindt, plaats vindt,  noemen we sensorische informatie verwerking.

Voorbeelden:                                                                                                                                                Het voelen van een aanraking ofwel het tastgevoel.
Het tastzintuig bevindt zich vooral in onze huid. Hierdoor kunnen we voelen wanneer we aangeraakt worden en voelen we of iets warm of koud is en hard of zacht.

Het voelen van een beweging  bv. het evenwichtsgevoel.
De informatie van het evenwichtsorgaan, dat zich vlakbij de oren in ons hoofd bevindt, noemen we het evenwichtsgevoel. Dit orgaan informeert ons over de stand en de bewegingen van het hoofd. Hierdoor waarschuwt het evenwichtsorgaan als we dreigen te vallen. Bijvoorbeeld bij het struikelen over een losse stoeptegel.

Meer voorbeelden van prikkelverwerking stoornissen:

  • Het evenwichtsgevoel waarschuwt te snel voor gevaar;
  • Het evenwichtsgevoel waarschuwt te weinig en wordt niet opgemerkt;
  • Het tast- en spiergevoel waarschuwt te snel voor gevaar;
  • Het tast- en spiergevoel waarschuwt te weinig en wordt niet opgemerkt;
  • Informatieverwerking vanuit het gehoor is te veel;
  • Informatieverwerking vanuit het gehoor is te weinig;
  • Informatieverwerking vanuit het zien is teveel;
  • Informatieverwerking vanuit het zien is te weinig.

Gevolgen voor de sociaal-emotionele/ motorische ontwikkeling van het kind

Problemen in de sensorische informatieverwerking  kan  de motoriek verstoren. Het kind kan problemen hebben met het houden van de juiste aandacht en concentratie, niet stil kunnen blijven zitten en overactief zijn. Daarentegen kan het kind ook juist te stil, te langzaam, angstig en teruggetrokken zijn. Soms is het snel uit het veld geslagen, is het overgevoelig voor kritiek en heeft het weinig zelfvertrouwen, ook komt koppigheid, agressiviteit, ongeduldigheid en driftbuien en woedeaanvallen voor. Vaak is dit een reactie op de moeite die het kind moet doen om dingen evengoed als zijn leeftijdgenootjes te kunnen of te voldoen aan wat er van hem/haar verwacht wordt. Sommige problemen zijn al duidelijk merkbaar op babyleeftijd; veel huilbaby’s hebben problemen op het gebied van de sensorische informatieverwerking; andere worden pas zichtbaar op de peuter leeftijd; weer andere pas op schoolleeftijd.

Wat is dan sensorische informatieverwerkingstherapie?

Na een uitgebreid sensorische informatieverwerkingsonderzoek wordt bekeken of er sprake is van een disbalans in de verwerking van de zintuiglijke informatie. Indien er sprake is van een disbalans wordt met behulp van een handelingsplan ( vaak dmv een ZAP = zintuigelijk activiteitenplan) een opzet gemaakt voor de therapie. In het ZAP wordt geprobeerd  het kind de juiste prikkels aan te bieden in de juiste vorm en dosering (bv zodanig aanraken / bewegen dat hij die aanrakingen/ bewegingen gaat gebruiken  om zich te reguleren).  Het toepassen van het ZAP  kan dan vaak tot de gewenste veranderingen leiden.