Sensorische informatieverwerking is het proces waarin ons brein informatie vanuit onze zintuigen ontvangt, ordent en interpreteert, zodat we gepast kunnen reageren op onze omgeving. Deze zintuiglijke informatie komt van onze vijf klassieke zintuigen (zien, horen, voelen, ruiken en proeven), en daarnaast ook van minder bekende systemen zoals het evenwichtsorgaan en proprioceptie (het gevoel van lichaamshouding en beweging).

Wat is een sensorische informatieverwerkings stoornis?

Bij sommige mensen verloopt de verwerking van deze zintuiglijke prikkels niet soepel, wat resulteert in over- of ondergevoeligheid voor prikkels. Zo kan een kind bijvoorbeeld te heftig reageren op geluiden of aanrakingen, of juist nauwelijks reageren op prikkels die anderen als sterk ervaren. Hierdoor kunnen gewone dagelijkse handelingen, zoals aankleden, eten, en spelen, uitdagend zijn.

Voorbeelden van sensorische over- en ondergevoeligheid:

• Tastzin: Kinderen kunnen te gevoelig zijn voor aanrakingen of nauwelijks iets voelen.
• Evenwicht: Het evenwichtsgevoel kan te scherp of juist niet waakzaam genoeg zijn, wat kan leiden tot angst of juist risico’s op vallen.
• Gehoor: Sommige kinderen kunnen zich overweldigd voelen door geluiden, terwijl anderen juist prikkels missen en weinig reageren op omgevingsgeluiden.
• Visuele prikkels: Te veel of te weinig visuele informatieverwerking kan het lastig maken om goed te functioneren.

Invloed op ontwikkeling

Moeite met sensorische informatieverwerking kan sociaal-emotionele en motorische gevolgen hebben, vooral voor kinderen. Problemen met aandacht, concentratie, en motoriek komen vaak voor. Kinderen kunnen zich bijvoorbeeld snel overprikkeld voelen en daardoor teruggetrokken, angstig of juist overactief reageren.

Sensorische informatieverwerkingstherapie

Bij therapie voor sensorische informatieverwerking, wordt eerst gekeken waar precies een disbalans zit. Vervolgens wordt een behandelplan, vaak een Zintuigelijk Activiteiten Plan (ZAP), opgesteld. Dit plan helpt het kind om prikkels op een gecontroleerde manier te ontvangen en te verwerken. Hierdoor kan het beter omgaan met de dagelijkse prikkels en taken.

Meer informatie en ondersteuning zijn vaak beschikbaar bij gespecialiseerde therapeuten en instellingen voor sensorische informatieverwerking.